Van overlevingsstrategieën naar echte vrijheid

Wanneer oude patronen je meer belemmeren dan helpen

We ontwikkelen allemaal strategieën om in de wereld stand te houden, om te overleven. Als kind leerden we misschien altijd ons best te doen om waardering te krijgen. Of we leerden alles te controleren om ons veilig te voelen.

Deze patronen waren toen nuttig, zelfs levensreddend. Want je had niet veel andere mogelijkheden en was afhankelijk van de volwassenen rondom je.

Maar wat als ze nu gedateerd zijn in je huidige levensfase? Als volwassen mens?

Het probleem met onze automatische piloot

We zijn evolutionair geprogrammeerd op overleving. Ons oude brein (dat stuk wat we met de (zoog)dieren gemeen hebben) reageert nog steeds alsof er tijgers achter ons aan zitten. Maar in onze moderne, veilige samenleving kunnen die overlevingsstrategieën ronduit hinderlijk worden.

Het probleem is niet dat we deze patronen hebben – het probleem is dat we ons er niet van bewust zijn. We lopen automatisch op dezelfde oude paden in ons brein, ook al leiden ze niet meer waar we heen willen.

De andere kant van het verhaal

Hier is iets opmerkelijks: als jij degene bent die deze patronen in stand houdt, dan ben jij ook degene die ze kan veranderen.

Als je realiseert dat veel van je onrust en stress niet komt van de buitenwereld, maar van hoe je reageert op de buitenwereld, dan ontstaat er ruimte. Daar zit volgens mij je echte vrijheid, je keuzevrijheid.

Want wat als geluk ook geen externe oorzaak nodig heeft? Wat als je niet hoeft te wachten tot alles perfect is om je goed te voelen?

Probeer dit eens: zeg tegen jezelf “Ik accepteer mezelf zoals ik nu ben, en sta open voor groei en verandering.” Niet omdat alles perfect moet zijn, maar gewoon als een keuze. Voel wat er gebeurt in je lichaam.

Drie elementen voor dieper welzijn

Dit ontwikkelen is een vaardigheid, zoals trombone leren (er zijn nog vacatures open in ons Brussels orkest 😉). Het gaat om oefenen, niet om tips en trucs. Er zijn drie elementen die bijdragen aan een dieper gevoel van welzijn:

Je eigen kracht herkennen
Het bewust worden van die ruimte in jezelf waar jij kiest hoe je reageert. Die interne ruimte waar omstandigheden geen grip op hebben.

Verwondering cultiveren
Dat wauw-gevoel opnieuw ontdekken. De verwondering over het leven dat in je is, om je heen. Zelfs over gewone dingen die je normaal als vanzelfsprekend beschouwt.

Betekenis ervaren
Beseffen dat wat je doet ertoe doet, dat je bijdraagt aan iets groters dan jezelf. Het diepe gevoel van weten dat je leven waarde heeft, dat je iets goeds in de wereld kunt brengen, met enthousiasme en passie je iets in de wereld kunt toevoegen.

Een uitnodiging

Met het uitspreken van empowerende woorden en het cultiveren van deze welzijnselementen kun je – ik ga er zelfs vanuit – direct meer welzijn ervaren. Echter omdat je steeds terugvalt in je overlevingspatronen (wat bij iedereen gebruikelijk is), is dit een steeds terugkerende oefening.

Je bent geen gevangene van je verleden. Je kunt elke dag, elk moment opnieuw kiezen. Je kunt nieuwe gewoonten ontwikkelen, nieuwe reactiepatronen leren, nieuwe mogelijkheden ontdekken. Daar ligt je vrijheid.

Hoe klinkt dat voor jou? Niet meer belemmerd worden door overlevingsstrategieën? Die angsten en dat ongemak die je wilt vermijden – wat als je daar toch eens instapt?

Je hoeft nergens op te wachten. De beste tijd om te beginnen was misschien 20 jaar geleden, maar de op één na beste tijd is vandaag.

Welke oude overlevingsstrategie herken jij bij jezelf?