Wat het is
Erich Fried (1921-1988)
Het is onzin zegt het verstand
Het is wat het is zegt de liefde
Het is tegenslag zegt de berekening
Het is alleen maar pijn zegt de angst
Het is uitzichtloos zegt het inzicht
Het is wat het is zegt de liefde
Het is belachelijk zegt de trots
Het is lichtzinnig zegt de voorzichtigheid
Het is onmogelijk zegt de ervaring
Het is wat het is zegt de liefde
Waarnemingen van de werkelijkheid, zijn voor de mens niet alleen feiten of gebeurtenissen. Ze krijgen altijd een bepaalde betekenis. Gunstig of niet wenselijk, al dan niet of ze tegemoet komen aan een verlangen of behoefte.
Wij mensen zijn er spontaan en ‘intuïtief’ van overtuigd dat wij de werkelijkheid zien zoals zij is, net zoals wij ‘intuïtief’ de zon zien opgaan en ondergaan. Toch gaat de zon niet op en gaat ze niet onder. Net zoals de zon niet rond de aarde draait.
Wij zien een afbeelding van de realiteit. Wij zien een interpretatie van de realiteit. Een oordeel, een voorstelling. De mens heeft geen relatie met de realiteit, maar met zijn beeld van de realiteit. Mensen hebben geen relatie met een partner, maar met hun beeld van die partner. Wij nemen de wereld niet waar zoals ze is, integendeel : wat wij waarnemen plooit zich naar onze reeds bestaande voorstelling van hoe de dingen zijn.
Onze geleefde realiteit is altijd onze ingebeelde realiteit. Wij leven niet met de realiteit, wij leven met onze beelden van de realiteit. Wij leven als het ware in een virtuele realiteit. Een groot gedeelte van ons leven bestaat uit het omgaan met deze voorstelling van de werkelijkheid.
In heel veel gevallen zijn emoties reacties op voorstellingen die wij voor ‘echt’ houden. Bij de mens worden emoties dus meer bepaald door beelden uit de binnenwereld dan door beelden uit de buitenwereld. Voor de emoties maakt het namelijk niets uit of beelden afkomstig zijn uit de binnenwereld of uit de buitenwereld. Je kunt opgewonden worden van seks te hebben of alleen al maar om het je in te beelden.
Wanneer emotionele en gedragsmatige patronen uit ervaring ontstaan, kunnen ze dus evengoed op ingebeelde waarheden zijn ontstaan. Met andere woorden: we reageren niet op de realiteit, maar op constructies (gedachten) in ons hoofd die we de realiteit noemen.
Er zijn meer dingen die ons beangstigen dan die ons schade berokkenen en wij lijden meer in de verbeelding dan in de realiteit.
SENECA
Het zijn dus voorstellingen van gebeurtenissen die onze ervaringen creëren en niet de gebeurtenissen zelf.
De bijhorende emoties zijn absoluut geen ingebeelde emoties. Die zijn altijd echt. Alleen kan ons [oude brein] geen onderscheid maken tussen echte realiteiten die hier en nu aanwezig zijn en ingebeelde realiteiten.
Ik ging op zoek hoe ik op deze vraag kon antwoorden: Hoe zien wij de werkelijkheid? En hoe reageren we op dat wat we zien als dé werkelijkheid, of dat nu écht waar is of niet. Lees het in deze longread:
Dus (door ons beoordeelde) beangstigende inbeeldingen veroorzaken echte emoties.
En dus ook voorstellingen uit het verleden of van de toekomst veroorzaken echte emoties in het nu.
De oorzaak van bijvoorbeeld boosheid of angst is in de meeste gevallen dus niet door feiten maar door bepaalde betekenissen en verhalen over realiteiten.
Mijn leven is gevuld geweest met drama’s, waarvan de meeste zich nooit hebben voorgedaan.
MARK TWAIN (1835-1910)
De meeste mensen houden doorgaans hun verhaal voor de werkelijkheid.
De werkelijkheid die wij menen waar te nemen, is niet absoluut, maar is een perspectief.
De waarheid die wij geloven, is niet absoluut, maar is een zienswijze, een verhaal.
Het verhaal beoordelen wij vervolgens als gewenst of ongewenst, mooi of lelijk, goed of fout.
Dit oordeel vormt onze ervaring.
Als jij je dus beter wilt voelen dan hoef je alleen maar het verhaal te veranderen. Klinkt eenvoudig. En is het ook. Maar ons oordeel is daar vaak over dat het lastig en moeilijk is. En inderdaad, als je gelooft dat dat zo is, dan zal je ervaring ook zo zijn.
Veel oefeningen in mijn coaching sessies bevragen de zogenaamde werkelijkheid: Is dat wel zo?
Deze vraag nodigt klanten uit om hun overtuigingen en aannames kritisch te onderzoeken. Vaak nemen we onze gedachten en percepties voor waar aan zonder ze echt te bevragen. Door deze aannames te onderzoeken, kunnen we ontdekken of ze ons daadwerkelijk dienen of juist beperken.
Bijvoorbeeld, iemand kan geloven dat die niet goed genoeg is voor een bepaalde baan. We kunnen samen onderzoeken waar deze overtuiging vandaan komt en of er bewijs is dat deze gedachte ondersteunt. Vaak blijkt dat deze overtuigingen gebaseerd zijn op oude ervaringen of angsten, en niet op de huidige realiteit of op de toekomstige te creëren realiteit.
Het doel van deze oefeningen is om klanten te helpen een meer flexibele en open mindset te ontwikkelen. Door overtuigingen te herzien, kunnen nieuwe mogelijkheden en perspectieven worden ontdekt die eerder verborgen waren. Dit proces kan leiden tot meer zelfvertrouwen, betere beslissingen en een groter gevoel van vrijheid en welzijn.
En voor wie dit artikel niet kan geloven 😉:
Je kan de werkelijkheid ontkennen,
maar je kan niet de gevolgen ontkennen
van het ontkennen van de werkelijkheid.AYN RAND (1905-1982)