Hoe weet ik of ik het ‘juiste’ vind in mijn leven?

De beste manier om het ‘juiste’ in het leven te vinden, is om niets te doen.
Want dan ga je tenminste geen fouten maken.

Het kiezen van de juiste richting in het leven kan voelen als een reis door een mistig landschap, waarin het ideaalbeeld van hoe ons leven zou moeten zijn ons vaak de weg verspert. Maar wat als ik je vertel dat de sleutel tot het vinden van jouw pad niet ligt in het najagen van wat we denken dat ‘juist’ is? Wat als het geheim schuilt in het omarmen van wie je werkelijk bent, zonder je te laten leiden door de stemmen van buitenaf?

Ik denk dat het leven geen vastomlijnd plan is dat je moet volgen, maar eerder een canvas waarop jij vrij bent om te schilderen. Het streven naar een zogenaamd ‘perfect’ leven, gebaseerd op maatschappelijke verwachtingen of opgelegde idealen, is als proberen een schilderij te maken met een sjabloon dat niet bij jou past. Het resultaat? Een leven dat voelt als een kopie, niet als jouw originele meesterwerk.

Weten wat je juist wilt, ontwaken uit het ideaalbeeld

Onze individualistische samenleving speelt hier denk ik een grote rol, waarin het erg belangrijk is wie jij bent en wat je als individu bereikt. De nadruk ligt sterk op de ‘ik’ en persoonlijke prestaties. Dit vormt een belangrijke rode draad in onze maatschappij.

Een identiteit en weten wat je wilt is dus blijkbaar belangrijk en vanuit daar komen dus allemaal successen die we met z’n allen moeten maken:

je moet slim zijn
je moet leuk zijn
je moet extravert zijn
je moet doelgericht zijn
je moet sportief zijn
je moet heel erg aan jezelf werken zodat je iemand bent

Kortom: je moet perfect zijn.

Maar eigenlijk leeft iedereen ‘nu’ op dit moment. En toch willen we blijkbaar met z’n allen ergens anders zijn waar het dan beter zou moeten zijn. Dan stel ik mij de vraag, en je mag die zelf ook beantwoorden:

Word ik gelukkig als ik weet wat ik ‘juist’ wil of wie ik ‘juist’ ben? Weet ik zeker dat ik daar gelukkig van word?

Mijn antwoord is: ik weet dat niet of ik gelukkig ga zijn als ik dat weet of daar geraakt ben. Het lijkt een heel logische vraag om na te denken wat je ten diepste wil, maar maakt het ons niet juist ongelukkig? Het is de definitie van lijden: “Ik wil iets wat er nu niet is”.

Trouwens, hoe weet je of je de ‘juiste’ keuze maakt? En hoe weet je wat de gevolgen gaan zijn van die keuze?

De fouten van het leven

Het idee van een vast levensplan kan beklemmend zijn. Stel je voor: je hebt jaren geïnvesteerd in een richting waarvan je later beseft dat het niet jouw pad is. Of erger nog, je faalt in het uitvoeren van dat plan en voelt je overweldigd door teleurstelling. Maar hier ligt een belangrijke waarheid: falen is geen eindpunt. Het is een uitnodiging om opnieuw te kijken, opnieuw te kiezen, en opnieuw te groeien.

In plaats van vast te houden aan deze zelfopgelegde verwachtingen, kunnen we proberen om meer open te staan voor de onverwachte wendingen van het leven, erkennen dat het leven niet altijd volgens plan verloopt, en dat dit juist nieuwe kansen en mogelijkheden kan bieden. Dat is dan meer in het ‘nu’ wendbaar zijn.

Een fout is geen mislukking; het is een penseelstreek die misschien anders uitpakt dan je had verwacht, maar die jouw kunstwerk juist uniek maakt. Het leven is geen wedstrijd waarin je alles perfect moet doen; het is een proces van ontdekken, experimenteren en leren. Juist in de momenten waarop je struikelt, leer je wie je bent en wat echt belangrijk voor je is.

Veel mensen hebben moeite met fouten maken. Een misstap wordt vaak gezien als bewijs dat ze niet goed genoeg zijn, dat hun dromen onbereikbaar zijn, of dat ze simpelweg tekortschieten. Deze angst voor falen – de angst om niet aan verwachtingen te voldoen – kan verlammend werken. Het kan ervoor zorgen dat mensen opgeven of zich vastklampen aan een nieuw ideaalbeeld, in plaats van de situatie te omarmen en er iets waardevols uit te halen.

Wie niet beweegt voelt de ketens niet – Rosa Luxemburg (1871-1919)

Een uitnodiging om te leven zou kunnen zijn: gehoor geven aan verlangens op dit moment of deze periode, dus ‘creëren’ wie je nu wilt zijn. Die verlangens vloeien en stromen voortdurend. Ze veranderen: die van vandaag zijn er morgen misschien niet meer.

Hoe zou het zijn voor jou om niet te moeten leven zoals het leven ‘zou moeten zijn’, bijvoorbeeld zinvol, succesvol, ambitieus,… perfect, gelukkig,… of niet in een ideaalbeeld van wat de maatschappij verlangt.

Het is spannend natuurlijk. Want misschien ga je de keuzes van vroeger in vraag moeten stellen? Het vergt moed om de ‘zekerheden’ onder de loep te nemen.

Hoe kun je hiermee omgaan?

Misschien helpt deze zienswijze je: in plaats van te kijken naar wat dat ‘juiste’ zou moeten zijn, kun je kijken naar de ‘fouten’ die je maakt. Met andere woorden, jezelf toestaan om fouten te maken en je niet laten verlammen door allerlei verwachtingen en perfectionisme, maar experimenteren, uitproberen en oefenen. En fouten maken die je geleidelijk aan kunt bijsturen.

Wat mij hierbij helpt is de vertaling in het Engels van het woord ‘fout’: mistake. Dit is een samenvoeging van de woorden miss en take. Het betekent vrij vertaald een verkeerde beurt of een gemiste beurt. Een fout klinkt op die manier niet definitief. Je gaat steeds van de ene versie naar de andere.

Rest mij nog de eerste zin van deze tekst te verbouwen tot iets krachtiger: